Преносно значење - категорија

ибрик повеќе

мн. ибрици
Вид збор: Именка, машки род
За машко лице - глупак, будала.
Англиски: fool Албански: torollak
Примери:
Молчи како ибрик.

игла повеќе

мн. игли
Вид збор: Именка, женски род
Остра болка, чувство на боцкање.
Англиски: sting Албански: therrje, thumbim
Примери:
Игли ме бодеа по телото.

игличка повеќе

мн. иглички
Вид збор: Именка, женски род
(обично во мн.) Водени честички, налепени околу некаков предмет, во смрзната состојба.
Англиски: ice crystals Албански: kristal akulli
Примери:
иглички од иње

игра повеќе

мн. игри
Вид збор: Именка, женски род
Брзо придвижување на нешто.
Англиски: vibration Албански: dridhje
Примери:
Игра на облаците со сонцето.
Слично со: треперење (ср.)

игра повеќе

играат
Вид збор: Глагол, несвршен
Привидно поигрува, мрда, трепери.
Англиски: quiver Албански: lëviz
Примери:
Белите снегулки играа во воздухот.

играч повеќе

мн. играчи
Вид збор: Именка, машки род
Тој што добро, успешно се снаоѓа, што е вешт во политиката, во односите и промените во општествениот живот.
Албански: lojtar

играчка повеќе

мн. играчки
Вид збор: Именка, женски род
Работа што лесно може да се изврши, што не претставува тешкотија.
Англиски: toy Албански: lodër
Примери:
Тоа за него беше играчка.

иде повеќе

идат
Вид збор: Глагол, несвршен
За предмет - пристига, доаѓа однекаде на определен начин.
Англиски: arrive Албански: vij, arrij
Примери:
Често идеа писма од синот.

идеалист повеќе

мн. идеалисти
Вид збор: Именка, машки род
Добронамерен, наивен, непрактичен човек.
Англиски: idealist Албански: idealist

идила повеќе

мн. идили
Вид збор: Именка, женски род
Среќен, безгрижен, хармоничен живот; слика на такви доживувања.
Англиски: idyll Албански: idilë
Примери:
љубовна идила

идолопоклоник повеќе

мн. идолопоклоници
Вид збор: Именка, машки род
Тој што на сервилен начин искажува почит кон некого или нешто.
Албански: idhujtar

идолопоклонство повеќе

(едн.)
Вид збор: Именка, среден род
Сервилен начин на изразување почит кон некого или нешто.
Англиски: idolatry Албански: idhujtari

избие повеќе

избијат
Вид збор: Глагол, свршен
Се пробие напред, стигне на некое место.
Англиски: appear Албански: del në sipërfaqe
Примери:
Најпосле избил во првите редови.

избледи повеќе

избледат
Вид збор: Глагол, свршен
Губи од својот интензитет, станува неизразит.
Албански: zbeh
Примери:
Избледеа спомените

изблик повеќе

мн. изблици
Вид збор: Именка, машки род
Излив на чувство, наеднаш.
Англиски: outpouring Албански: shpërthim
Примери:
Изблик на нескриена радост.

изблика повеќе

Види и: блика (несв.)
избликаат
Вид збор: Глагол, свршен
Се изрази силно, наеднаш.
Англиски: outpour Албански: shpërthej
Примери:
Од неговите очи изблика радост.

избликне повеќе

избликнат
Вид збор: Глагол, свршен
Силно избие, наеднаш.
Англиски: outpour Албански: shpërthej, derdh
Примери:
На нејзините образи избликна руменило.

избрбешка повеќе

Види и: брбешка (несв.)
избрбешкаат
Вид збор: Глагол, свршен
Обложи колачи со шеќер, ореви и сл.
Англиски: strew Албански: zbus
Примери:
Домаќинката ги избрбешка колачите во шеќер во прав.

избувне повеќе

избувнат
Вид збор: Глагол, свршен
Пројави, изрази силно чувство (возбуда, гнев).
Англиски: flare up Албански: shpërthej
Примери:
Тој избувна: „Их, каков оган сме и ние".

избуричка повеќе

избуричкаат
Вид збор: Глагол, свршен
Измеша, збрка некоја работа.
Англиски: mix up Албански: përziej, tollovit
Примери:
Ја избуричка работата.

извалка повеќе

Види и: валка (несв.)
извалкаат
Вид збор: Глагол, свршен
Направи некој да биде оцрнет, зборува, направи за некого да се мисли лошо, наклевети.
Англиски: slander Албански: shpif
Примери:
Извалкан образ, извалкано име

извергла повеќе

Види и: вергла (несв.)
изверглаат
Вид збор: Глагол, свршен
вергла
Англиски: blab
Примери:
Овој пат добро извергла лично и тој самиот.

изветрее повеќе

изветреат
Вид збор: Глагол, свршен
За човек - губи од своите умствени способности, обично од старост.
Англиски: stultify Албански: fshij
Примери:
Тој сосема изветреал.
Слично со: оглупи (св.)

извира повеќе

извираат
Вид збор: Глагол, несвршен
Надоаѓа во голем број, многу.
Англиски: gush Албански: buron, del
Примери:
Од срцето ми извираа безброј песни.

извор повеќе

мн. извори
Вид збор: Именка, машки род
Основа, причина за некоја појава.
Англиски: cause
Примери:
Неработењето е извор на сите несреќи.
Слично со: причина (ж.)

изврти повеќе

извртат
Вид збор: Глагол, свршен
(се изврти) Се нафрли на некого со зборови или со удари.
Албански: vërsul
Примери:
Му се изврте по грб со стапот на крадецот.
Слично со: нафрли (св.)
(се изврти) Паѓа од високо со вртење.
Албански: bie
Примери:
Девојката се извртела од високиот чардак.

изгази повеќе

Види и: гази (несв.)
изгазат
Вид збор: Глагол, свршен
Крвнички тепа некого.
Англиски: clobber Албански: përgjakë
Примери:
Она што се спротивставувало исекле и изгазиле со бесни коњи.
Слично со: претепа (св.)

изголта повеќе

Види и: голта (несв.)
изголтаат
Вид збор: Глагол, свршен
претрпи, издржи
Англиски: suffer Албански: hjek, vuaj
Примери:
Во животот со него таа многу изголта.
Слично со: претрпи (св.)

изгор повеќе

(едн.)
Вид збор: Именка, машки род
Многу силна љубов.
Англиски: love Албански: dashuri e flaktë
Примери:
Го сака до изгор.
Слично со: карасевда (ж.)

изгорен повеќе

Види и: изгори (св.)
изгорени
Вид збор: Придавка
Напатен, јаден, желен за нешто или за некого.
Англиски: burned
Примери:
изгорена душа, изгорена мајка

изгори повеќе

изгорат
Вид збор: Глагол, свршен
Се истроши во борба, неволја, тешкотии, се уништи.
Албански: mbyt
Примери:
Го изгоре власта.
Слично со: истроши (св.)
За човек - премногу се изложи на сонце.
Албански: djeg
Примери:
Нè изгоре сонцето додека жниевме.
Слично со: испече (св.)
За посев, земја - се исуши, остане без влага.
Албански: djeg
Примери:
Земјата изгоре без дожд.
Слично со: исуши (св.)
За слана - попари, уништи посев и сл.
Албански: përvloj
Примери:
Сланата ги изгоре посевите.
Силно пропати за нешто; љуби, пати по некого.
Англиски: suffer Албански: vuaj
Примери:
Изгоре за неа.
Слично со: љуби (несв.)
Сака нешто.
Англиски: crave Албански: dëshiroj
Примери:
Изгоре за вода.

изгради повеќе

Види и: гради (несв.)
изградат
Вид збор: Глагол, свршен
За човек - оспособи, направи некого доволно образован, стручен за нешто.
Англиски: build Албански: ndërtoj
Примери:
Партијата брзо го изгради своето членство.
Слично со: оспособи (св.)
Создаде, воспостави, оформи (за поими).
Англиски: create Албански: ndërtoj, krijoj
Примери:
Изгради строги критериуми.
Слично со: оформи (св.) , створи (св.) , создаде (св.) , воспостави (св.)
(се изгради) се оспособи
Англиски: build Албански: ndërtohem
Примери:
Тој се изгради во голем борец за човекови права.
Слично со: оспособи (св.)

изгрми повеќе

Види и: грми (несв.)
изгрмат
Вид збор: Глагол, свршен
Пукне од пушка, викне силно како да грми.
Англиски: bang Албански: krismë, kërset
Примери:
Во истата минута изгрмеле две пушки.

изгуби повеќе

Види и: губи (несв.)
изгубат
Вид збор: Глагол, свршен
(се изгуби) Се занесе, стане неразумен, изгубен, дезориентиран.
Англиски: confuse Албански: humbet
Примери:
Во новата ситуација, тој сосема се изгуби.

изданок повеќе

мн. изданоци
Вид збор: Именка, машки род
Потомок, род, пород на едно семејство, фамилија, племе.
Англиски: branch Албански: pasardhës

издивне повеќе

издивнат
Вид збор: Глагол, свршен
умре
Англиски: die Албански: lëshoj frymë, vdes
Примери:
Тој издивна без збор.

издига повеќе

Види и: издигне (св.)
издигаат
Вид збор: Глагол, несвршен
Искупи, искупува сѐ, до крај.
Англиски: empty Албански: zbraz
Примери:
По веста за поскапувањето, издигале сè од дуќаните.
Слично со: искупи (св.) , испразни (св.)

издигне повеќе

издигнат
Вид збор: Глагол, свршен
Крене, доведе над некоја поранешна ситуација, состојба, положба итн.
Англиски: elevate Албански: ngre
Примери:
Го издигна од калта.
Крене високо.
Англиски: elevate Албански: lartësoj
Примери:
Обожувачите ја издигнале на степен на небесна царица.
Слично со: возвиши (св.)

издишувачка повеќе

мн. издишувачки
Вид збор: Именка, женски род
умирање
Англиски: dying Албански: vdekje
Примери:
Татко му му го даде саатот на издишувачка.

издрибла повеќе

Види и: дрибла (несв.)
издриблаат
Вид збор: Глагол, свршен
изигра, измами
Примери:
Ги издрибла сите.

издроби повеќе

издробат
Вид збор: Глагол, свршен
искрши
Англиски: break Албански: thej
Примери:
Му ги издробија коските од ќотек.
Слично со: искрши (св.)

издрсне повеќе

Види и: дрсне (св.)
издрснат
Вид збор: Глагол, свршен
Извади кошула надвор од панталони, стане неспастрен.
Албански: nxjerr
Примери:
Види го, целиот е издрснат над панталоните.
Слично со: распаше (св.)

издува повеќе

издуваат
Вид збор: Глагол, свршен
(се издува) Изживее, надмине некој стадиум во развојот.
Албански: ripërjetoj
Примери:
Нека се издува, нека се истрча.

издудне повеќе

издуднат
Вид збор: Глагол, свршен
Роди дете.
Англиски: bear Албански: lind
Примери:
Комшивкана издуднала уште едно пред некој ден.
Слично со: роди (св.)

изеде повеќе

Види и: јаде (несв.)
изедат
Вид збор: Глагол, свршен
За пари, имот - потроши.
Англиски: spend Албански: shpenzoj
Примери:
Ги изедоа парите од наследството.

изедник повеќе

мн. изедници
Вид збор: Именка, машки род
Тој што живее на туѓ грб.
Англиски: exploiter Албански: shfrytëzues
Примери:
Народни изедници.
Слично со: експлоататор (м.)

изигра повеќе

изиграат
Вид збор: Глагол, свршен
Излаже, постапи спротивно на договореното, на определен задолжителен акт.
Англиски: cheat Албански: gënjej
Примери:
Тој го изигра пријателот и не му ги врати парите.
Слично со: измами (св.)

изјалови повеќе

(се) изјаловат
Вид збор: Глагол, свршен
Прави да стане нешто неуспешно, без резултат.
Англиски: thwart Албански: prishet
Примери:
Тоа ги изјалови сите наши планови да купиме стан.
(се изјалови) Стане неуспешен, без резултат.
Англиски: become futile Албански: pa suskses, prishet
Примери:
Се изјалови работата.

излае повеќе

излаат
Вид збор: Глагол, свршен
Избрбори, каже пред некого тоа што не треба да се знае.
Англиски: blab out Албански: llomotis
Примери:
Не мислејќи многу, тој излаја пред присутните сѐ што беше чул.
Слично со: избрбори (св.)

излее повеќе

излеат
Вид збор: Глагол, свршен
Им дава слободен замав или израз на своите чувства, расположби и сл.
Англиски: spill Албански: derdh
Примери:
Поетот ја излеа својата љубов кон саканата во песна.
За светлосен извор: месечина, сонце - рашири светлина.
Англиски: spill Албански: hapërdaj
Примери:
Месечината ја излеала својата светлина по улиците на градот.

излез повеќе

мн. излези
Вид збор: Именка, машки род
Можност за решавање на одреден проблем.
Англиски: solution Албански: dalje, solucion
Примери:
Излезот не е во бегањето.
Слично со: решение (ср.)

излезе повеќе

излезат
Вид збор: Глагол, свршен
Се извлече, се ослободи од некоја состојба, положба.
Англиски: extricate Албански: u çlirua
Примери:
Нашето претпријатие излезе од тешката положба.
Слично со: извлече (св.)
Испадне, се покаже како последица.
Албански: doli
Примери:
Неговото прашање излезе неумесно.
Слично со: испадне (св.)
се покажа
Англиски: come out Албански: dal
Примери:
Излезе дека нивните мажи не се јавиле на работа.

излета повеќе

излетаат
Вид збор: Глагол, свршен
Се движи многу брзо излегувајќи од некаде.
Англиски: run out Албански: dal, nxitoj
Примери:
Излета од дома.
Слично со: истрча (св.)
Каже нешто без да размисли, неконтролирано.
Англиски: rash Албански: i pamatur, i nxitur
Примери:
Прашањето му излета нанесакана.
Слично со: избрза (св.)

излив повеќе

мн. изливи
Вид збор: Именка, машки род
Наплив на чувства.
Англиски: spill Албански: shpërthim, përmbytje
Примери:
Излив на патриотски чувства.

излитен повеќе

излитениот
Вид збор: Придавка
Банален, здодевен од повторување.
Англиски: boring
Примери:
Излитена фраза.

изложи повеќе

изложат
Вид збор: Глагол, свршен
Стави во неповолна положба.
Англиски: submit Албански: nënshtroj
Примери:
Вие ги изложивте и луѓето и коњите на студ и мраз.

излока повеќе

излокаат
Вид збор: Глагол, свршен
За човек - лакомо, дрчно, во поголемо количество испие.
Албански: thithë
Примери:
Тоа весело друштво од пијаници му го излока на домаќинот сето вино.

измеси повеќе

Види и: меси (несв.)
измесат
Вид збор: Глагол, свршен
Претепа некого.
Англиски: beat up Албански: rrah, ngjesh
Примери:
Го фатиле и добро го измесиле.

измести повеќе

изместат
Вид збор: Глагол, свршен
(се измести) Се помести од умот, полуде.
Англиски: madden Албански: çmendem
Примери:
Во затворот тој се изместил од умот.

изметок повеќе

мн. изметоци
Вид збор: Именка, машки род
Изрод, никаквец, лош, одвратен човек.
Англиски: monster Албански: gjigand
Слично со: гад (м.) , изрод (м.)

измеќар повеќе

мн. измеќари
Вид збор: Именка, машки род
Лице што оди против општите интереси, што тајно му служи на непријателот.
Англиски: quisling Турски: hizmetkâr Албански: shërbëtor, tradhtar
Примери:
фашистички измеќари
Слично со: квислинг (м.)

измолзе повеќе

измолзат
Вид збор: Глагол, свршен
Материјално искористи друго лице.
Англиски: misuse Албански: mjel, keqpërdorë
Примери:
Децата ја измолзеа старата, и ги зедоа сите пари и сиот имот.
Слично со: искористи (св.)

измолкне повеќе

измолкнат
Вид збор: Глагол, свршен
(се измолкне) Се извади, се извлече, се ослободи.
Англиски: slip Албански: dal, tërhiqem
Примери:
Тој секогаш и брзо се измолкнува од такви ситуации.
(се измолкне) Брзо израсте, се извиши.
Англиски: grow fast Албански: zgjatem, rritem
Примери:
Момчето се измолкна последнава година.

измота повеќе

Види и: мота (несв.)
измотаат
Вид збор: Глагол, свршен
Лаже, мами некого.
Англиски: swindle Албански: gënjej, mashtroj
Примери:
Трговецот вешто ги измота селаните, им ја зеде стоката евтино.

измрда повеќе

Види и: мрда (несв.)
измрдаат
Вид збор: Глагол, свршен
Се извлече од некоја договорена работа.
Англиски: evade Албански: shmang
Примери:
Измрда од облогот.

измрси повеќе

измрсат
Вид збор: Глагол, свршен
Заплетка, мрси нешто до крај, целосно.
Англиски: entangle Албански: tollovit, përziej, ngatërroj
Примери:
Ги измрси конците.
Слично со: заплетка (св.)

изнадраска повеќе

Види и: драска (несв.)
изнадраскаат
Вид збор: Глагол, свршен
Пишува многу без некој ред (и смисла), со лош ракопис, грубо.
Англиски: scratch Албански: gërvisht
Примери:
Изнадраска неколку збора на таблата.

изнакоти повеќе

(се) изнакотат
Вид збор: Глагол, свршен
За човек - народи многу, во голем број.
Англиски: multiply Албански: lind shumë
Примери:
Тие се изнакотиле како глувци.

изнамести повеќе

Види и: намести (св.)
изнаместат
Вид збор: Глагол, свршен
Смести повеќемина некаде, на работа, да престојува и сл.
Англиски: arrange Албански: vendos
Примери:
Ги изнамести и децата на добри места.

изнапика повеќе

Види и: напика (св.)
изнапикаат
Вид збор: Глагол, свршен
Смести на некое добро место, најчесто - работно место.
Албански: futem, marr vend të mirë
Примери:
Ги изнапика децата по разни министерства.

изнасити повеќе

Види и: насити (св.)
(се) изнаситат
Вид збор: Глагол, свршен
Ужива во туѓа несреќа.
Албански: ngihem, fryhem
Примери:
Душманите се изнаситија на нејзината мака.

изнесе повеќе

изнесат
Вид збор: Глагол, свршен
Изложи, искаже, каже.
Англиски: present Албански: prezantoj
Примери:
На Собирот изнесовме некои нови сознанија за овој наш великан.

изникне повеќе

изникнат
Вид збор: Глагол, свршен
Се појави некој или нешто ненадејно, неочекувано (обично како непожелно).
Англиски: pop up Албански: shfaqem
Примери:
Од каде изникна сега и овој?!
Слично со: појави (св.)

изоглави повеќе

изоглават
Вид збор: Глагол, свршен
(се изоглави) За човек - се ослободи од ропство, туторство.
Англиски: free Албански: heq zhgedhën, çlirohet nga robëria
Примери:
Конечно се изоглави од јаремот на спаијата.
Слично со: ослободи (св.)

изострен повеќе

изострениот
Вид збор: Придавка
Што се усовршил во некоја особина, чувство, сетило и сл.
Англиски: sharpened
Примери:
Изострен усет за убаво.

изостри повеќе

изострат
Вид збор: Глагол, свршен
Развие, усоврши некоја особина (чувство, сетило).
Англиски: sensitize Албански: sensibilizon, zhvillon
Примери:
Слепиот го изостри сетилото за слух за неколку години.
Прави да стане појасно, за слика, фотографија и сл.
Англиски: sharpen Албански: qartësoj
Примери:
Ја изостри сликата на екранот и продолжи да гледа телевизија.
(се изостри) Станува остар, поостар од порано.
Англиски: sharpen Албански: më i dukshëm, i theksuar
Примери:
Сетилата му се изострија.

израсипе повеќе

Види и: расипе (св.)
израсипат
Вид збор: Глагол, свршен
Расипе во морална смисла повеќемина.
Англиски: spoil Албански: prish, dëmtoj
Примери:
Таа ги израсипа децата со своето однесување.
(се израсипе) Се расипе во морална смисла.
Англиски: spoil Албански: prishem
Примери:
Се израсипале гледајќи лоши филмови.

израскине повеќе

Види и: раскине (св.)
израскинат
Вид збор: Глагол, свршен
За нешто нематеријално, измачи.
Англиски: torment Албански: shkep
Примери:
Непријателот душата му ја израскина барајќи од него да се откаже од името.

израсне повеќе

израснат
Вид збор: Глагол, свршен
Расне повеќе од некоја претходно утврдена големина.
Англиски: outgrow Албански: rritet
Примери:
Ги израсна алиштата.

изрежира повеќе

Види и: режира (св. и несв.)
изрежираат
Вид збор: Глагол, свршен
намести, подметне
Англиски: fake Албански: bëj kurth
Примери:
изрежирана политичка ујдурма
Слично со: подметне (св.)

изржи повеќе

изржат
Вид збор: Глагол, свршен
Остро, грубо се извика на некого.
Англиски: growl Албански: grind
Примери:
Агентот из'ржа на присутните: Каде е?

изриба повеќе

изрибаат
Вид збор: Глагол, свршен
Искара некого со многу погрдни зборови.
Англиски: scold Албански: qortoj
Примери:
Директорот добро го изриба чуварот што го фати на спиење.

изрига повеќе

Види и: рига (несв.)
изригаат
Вид збор: Глагол, свршен
Си даде себеси оддишка испуштајќи крик, силен глас.
Албански: gokësoj, gromësij
Примери:
Во неговото грло најадри крик и тој изрига.

изроди повеќе

изродат
Вид збор: Глагол, свршен
(се изроди) Настане, се појави некоја лоша појава.
Албански: lind
Примери:
Од тој настан се изродија кажувањата за сеништето.

икона повеќе

мн. икони
Вид збор: Именка, женски род
Лице или предмет како отелотворување на одредени вредности, претстави или животен стил.
Англиски: icon
Примери:
модна икона

иконографија повеќе

(само едн.)
Вид збор: Именка, женски род
Севкупност од препознатливи надворешни ознаки.
Англиски: iconography Албански: ikonografi
Примери:
Партиска иконографија.

илјада повеќе

мн. илјади
Вид збор: Именка, женски род
Многу голема сума, многу голем број.
Англиски: many Албански: mijëra, shumë
Примери:
Старите дрвари знаат илјада начини да го соборат брзо дрвото.

илуминација повеќе

мн. илуминации
Вид збор: Именка, женски род
Ненадејно вдахновение, просветлување.
Англиски: illumination Албански: iluminim

илуминира повеќе

илуминираат
Вид збор: Глагол, свршен и несвршен
просветлува, инспирира
Англиски: illuminate Албански: iluminoj, inspiroj

име повеќе

мн. имиња
Вид збор: Именка, среден род
Глас (добар или лош), лична или фамилијарна репутација, углед, слава.
Англиски: reputation Албански: reputacion
Примери:
Ја бие лош глас и веќе ѝ извадија име.
Слично со: репутација (ж.)
Прочуена, позната личност.
Англиски: notion Албански: i njohur
Примери:
Стана големо име во поезијата на својот народ.

именител повеќе

мн. именители
Вид збор: Именка, машки род
Заедничка особеност, својство на повеќе различни елементи.
Албански: emërues
Примери:
Овие три сфери иако се различни, содржат еден заеднички именител, еден предмет на заедничко интересирање.

империја повеќе

мн. империи
Вид збор: Именка, женски род
Голема распространетост на некој облик на организирање, на дејност, на моќ (индустриска, финансиска, трговска и сл.).
Англиски: empire Албански: perandori

имун повеќе

имуни
Вид збор: Придавка
Што е нечувствителен, незаинтересиран, рамнодушен.
Англиски: immune
Примери:
Тој е имун на догми.
Слично со: нечувствителен (прид.)

инвазија повеќе

мн. инвазии
Вид збор: Именка, женски род
Надоаѓање, појавување во многу голем број.
Англиски: invasion Албански: invazion
Примери:
Инвазија на скакулци.

инвалид повеќе

мн. инвалиди
Вид збор: Именка, машки род
Лице што е духовно немоќно, неспособно.
Англиски: handicapped person Германски: Invalid Албански: invalid, person me hendikep
Слично со: хендикепиран (прид.)

инерција повеќе

(едн.) инерцијата
Вид збор: Именка, женски род
неподвижност, мрзливост, нееластичност
Англиски: inertia Албански: amulli
Слично со: тромавост (ж.)

инквизитор повеќе

мн. инквизитори
Вид збор: Именка, машки род
Груб, престрог човек.
Англиски: inquisitor Албански: inkvizitor
Слично со: мачител (м.)

инквизиција повеќе

(едн.) инквизицијата
Вид збор: Именка, женски род
Испитување на обвинет со примена на сурови методи.
Англиски: inquisition Албански: inkvizicion
Слично со: тортура (ж.)

инкрустира повеќе

инкрустираат
Вид збор: Глагол, свршен и несвршен
втисне, втиснува
Албански: inkruston, shtyp, vulos
Примери:
Тоа е дело кое во историската димензија инкрустира психолошка содржина.

инструмент повеќе

мн. инструменти
Вид збор: Именка, машки род
Средство за постигнување некаква цел.
Англиски: mean Албански: instrument, mjet
Примери:
Ја користеше песната како инструмент за надминување на тагата.
Слично со: средство (ср.)

инсценација повеќе

(едн.)
Вид збор: Именка, женски род
Определено привидно дејство што доведува некого во заблуда.
Албански: insenacion

инсценира повеќе

инсценираат
Вид збор: Глагол, свршен и несвршен
Изведе, изведува определени привидни дејства за да доведе некого во заблуда.
Англиски: pretend Албански: inscenim
Примери:
Стојан инсценира давење за да го намами Игор кон длабоките води.
Прикаже, прикажува веќе случен настан за да се открие вистината.
Англиски: stage Албански: inscenim
Примери:
Инсценира караница.

интонира повеќе

интонираат
Вид збор: Глагол, свршен и несвршен
обои, обојува, проткаи, проткајува
Англиски: intonate Албански: intonoj, jap ton
Примери:
Оваа драма авторот ја интонира со емоционален мелодрамски призвук.
Слично со: проткајува (несв.)

инфлација повеќе

(едн.)
Вид збор: Именка, женски род
Изобилство на нешто при намалување на квалитетот, на вредноста, важноста, ползата.
Англиски: inflation Албански: inflacion
Примери:
Инфлација на зборови.
Слично со: изобилство (ср.)

исечок повеќе

мн. исечоци
Вид збор: Именка, машки род
Дел од некоја целина.
Англиски: part Албански: pjesë
Примери:
Во романот е претставен само еден исечок од животот на главниот јунак.

искали повеќе

искалат
Вид збор: Глагол, свршен
Направи некого да биде цврст, способен да издржи големи напори, тешкотии.
Англиски: harden Албански: kalit
Примери:
Војната ги искали борците.

искасапи повеќе

искасапат
Вид збор: Глагол, свршен
Пресече невнимателно, немарно,како било.
Англиски: butcher Албански: prej
Примери:
Полека со ножиците, ја искасапи завесата!

искастри повеќе

Види и: кастри (несв.)
искастрат
Вид збор: Глагол, свршен
Изнатепа некого.
Англиски: beat up Албански: rrah, sakatoj
Примери:
Убаво ќе го искастри татко му ако не учи.

искачи повеќе

Види и: качи (св.)
искачат
Вид збор: Глагол, свршен
(се искачи) Напредува во работата.
Англиски: advance Албански: avansoj
Примери:
За кратко време тој се искачи на висока позиција.

искашка повеќе

искашкаат
Вид збор: Глагол, свршен
Упропасти нешто.
Англиски: mess up Албански: prish, dëmtoj
Примери:
Ја искашка работата.
Слично со: упропасти (св.)

искилави повеќе

искилават
Вид збор: Глагол, свршен
(се искилави) Се премори, се сотре од голем напор.
Англиски: exhaust Албански: rraskapitem
Примери:
Ние се искилавивме од работа, а вие ни да прашате како сме.

исколе повеќе

исколат
Вид збор: Глагол, свршен
Покаже меѓусебно силна омраза, непријателство, ривалство и сл.
Англиски: slaughter Албански: therrje
Примери:
Се искла со брата си за една бразда во нивата.

исколчи повеќе

исколчат
Вид збор: Глагол, свршен
изврти, искриви
Англиски: contort Албански: shtrembëroj, shformoj
Примери:
И сега како и секогаш ги исколчи фактите.
Слично со: искриви (св.) , изврти (св.)

ископа повеќе

ископаат
Вид збор: Глагол, свршен
Изнајде, открие нешто скриено, зафрлено, исчезнато и сл.
Англиски: dig out Албански: gërmoj
Примери:
Како успеал да ги ископа тие докази?

ископка повеќе

Види и: ископа (св.)
ископкаат
Вид збор: Глагол, свршен
Пронајде, дознае нешто.
Англиски: dig out Албански: gërmoj, zbulon
Примери:
Се обиде да ископка нешто за да дознае што се случува.

искорени повеќе

искоренат
Вид збор: Глагол, свршен
Отстрани сосема, целосно уништи.
Англиски: root out Албански: çrrënjos, zhduk
Примери:
Сакаа да го искоренат тоа зло.

искошка повеќе

Види и: кошка (несв.)
искошкаат
Вид збор: Глагол, свршен
истера, избрка, изгони
Англиски: push out Албански: hedh jashtë
Примери:
Не можеш да ме искошкаш одовде.

искра повеќе

мн. искри
Вид збор: Именка, женски род
Мал, ситен дел од нешто, трага од некое чувство и сл.
Англиски: spark Албански: xixë
Примери:
Сѐ уште не исчезнуваше таа искра надеж во мене.

искри повеќе

искрат
Вид збор: Глагол, несвршен
Светка, блеска како искра.
Англиски: spark Албански: xixëllin
Примери:
Му искреа очите од радост.

искриви повеќе

искриват
Вид збор: Глагол, свршен
Изопачи, изврти нешто, прикаже какво што не е.
Англиски: distort Албански: shtrembëroj
Примери:
Ја искриви вистината како што му одговараше.
Слично со: изопачи (св.) , изврти (св.)

искривоколчи повеќе

искривоколчат
Вид збор: Глагол, свршен
изопачи
Англиски: distort Албански: shtrembëroj
Примери:
Ги искривоколчила моите зборови и изнакажала лаги.
Слично со: искриви (св.)

искричав повеќе

искричавиот
Вид збор: Придавка
Што светка како искра.
Англиски: sparkling
Примери:
Тој твој искричав поглед кажуваше се.

искубе повеќе

искубат
Вид збор: Глагол, свршен
(се искубе) Се извлече, незабележано излезе, избега.
Англиски: escape Албански: ik, përvidhet
Примери:
И овој пат успеав да се искубам од рацете на непријателот.
Слично со: избега (св.) , извлече (св.)

искупи повеќе

искупат
Вид збор: Глагол, свршен
Заслужи прошка со нешто за некоја грешка и сл.
Албански: ndjesë
Примери:
Ја искупи својата грешка со тоа што ѝ ја призна целата вистина.

ислизне повеќе

(се) ислизнат
Вид збор: Глагол, свршен
Изгуби нешто што веќе го има.
Англиски: slip Албански: rëshqet, del prej dore
Примери:
Ми беше страв да не ми се ислизне наследството.
Слично со: изгуби (св.)

испадне повеќе

испаднат
Вид збор: Глагол, свршен
Престане да биде член во некој состав или дел од нешто.
Англиски: drop out Албански: braktis
Примери:
Испадна од комбинација.
Ненадејно, неочекувано се појави некој или нешто.
Англиски: come out Албански: përfundoj
Примери:
Од каде испадна сега и ова?
Слично со: појави (св.)

испари повеќе

испарат
Вид збор: Глагол, свршен
Постепено нешто исчезнува, се губи, го снемува.
Англиски: disappear Албански: zhduket
Примери:
Спласна, испари и неговата лутина, но и неговата доверба во неа.
Слично со: исчезне (св.)

испегла повеќе

испеглаат
Вид збор: Глагол, свршен
Претепа некого или искаже некому строги забелешки.
Англиски: dress down Албански: qortoj ashpër
Примери:
Управникот добро не испегла.
Слично со: прекори (св.)

испее повеќе

Види и: пее (несв.)
испеат
Вид збор: Глагол, свршен
Напише стихотворба.
Англиски: write Албански: shkruaj vjershë
Примери:
Ако бил поет, ќе ги испеел најтажните стихови на својот народ.

испердаши повеќе

испердашат
Вид збор: Глагол, свршен
Со пердашење истепа, измава.
Англиски: beat up Албански: rrah
Примери:
Убаво го испердашија со стапот.
Слично со: истепа (св.)

испердуши повеќе

испердушат
Вид збор: Глагол, свршен
Растури, растргне, растресе нешто или некого.
Англиски: shake Албански: shkund
Примери:
Добро го испердушиле крадецот.

испече повеќе

испечат
Вид збор: Глагол, свршен
Изложи на силно сонце.
Англиски: burn Албански: djeg
Примери:
Си ги испече нозете на сонце.

испика повеќе

испикаат
Вид збор: Глагол, свршен
Намести некого (обично незаслужено, нерегуларно) на висока општествена положба, на работно место и сл.
Англиски: push Албански: fut në kurth
Примери:
Го испика и брат му таму да работи.

испили повеќе

испилат
Вид збор: Глагол, свршен
(се испили) стане, се развие
Англиски: develop Албански: zhvilloj
Примери:
Се зачудив кога видов какви момчиња се испилиле.

испипа повеќе

испипаат
Вид збор: Глагол, свршен
Извиди, истражи, открие, дознае нешто.
Албански: zbuloj, hetoj
Примери:
Ја испипа целата ситуација, па дури потоа и пријде.

испит повеќе

мн. испити
Вид збор: Именка, машки род
Проверка на способноста во животот и во животната борба.
Англиски: test Албански: test
Примери:
И покрај стапиците што му ги поставуваа, успешно го положи испитот.

исплакне повеќе

исплакнат
Вид збор: Глагол, свршен
Навлажни уста или грло со пијалак.
Англиски: moist Албански: shpërlaj
Примери:
Дај една чашка да си го исплакнам грлово.

исплеска повеќе

исплескаат
Вид збор: Глагол, свршен
Натепа некого.
Англиски: beat up Албански: rrah
Примери:
Го чекале да остане сам и добро го исплескале.

исплете повеќе

исплетат
Вид збор: Глагол, свршен
Измисли приказна, раскаже нешто, најчесто невистинито.
Англиски: make up Албански: thurr, gërsheton
Примери:
Исплетоа преданија и легенди за безимениот јунак.

исплетка повеќе

Види и: плетка (несв.)
исплеткаат
Вид збор: Глагол, свршен
Направи нешто да биде сложено, усложни.
Англиски: complicate Албански: komplikoj
Примери:
Ја исплетка работава.
Слично со: усложни (св.) , комплицира (св. и несв.)

исплива повеќе

Види и: плива (несв.)
испливаат
Вид збор: Глагол, свршен
Излезе, се извлече од некој проблем, се спаси.
Англиски: rescue Албански: shpëtoj, doli nga uji

исплука повеќе

Види и: плука (несв.)
исплукаат
Вид збор: Глагол, свршен
Со плукање понижи некого.
Англиски: spit on Албански: pështyj, poshtërsoj
Примери:
Крадецот сите го исплукаа.

испоколе повеќе

испоколат
Вид збор: Глагол, свршен
(се испоколе) Влезе во физичка пресметка со некого.
Англиски: fight Албански: luftoj
Примери:
Ќе се испоколат ако некој не ги спречи.

испокоси повеќе

испокосат
Вид збор: Глагол, свршен
За болест - убие, усмрти многу луѓе или животни.
Англиски: kill Албански: kosit, vras
Примери:
Чумата испокоси многумина.

испокрши повеќе

испокршат
Вид збор: Глагол, свршен
(се испокрши) Вложи многу напор да направи нешто.
Албански: dërmoj, mbytem
Примери:
Се испокрши да се покаже пред гостите.

испомине повеќе

испоминат
Вид збор: Глагол, свршен
Помине преку големи проблеми.
Англиски: overcome Албански: kaloj
Примери:
Не знаеш што се испоминал тој изминативе години.

испосник повеќе

мн. испосници
Вид збор: Именка, машки род
Тој што живее по строги правила, со големи самооткажувања.
Англиски: ascetic Албански: asket, vetmitar
Примери:
Тој е како испосник.
Слично со: аскет (м.)

испости повеќе

испостат
Вид збор: Глагол, свршен
(се испости) Стане слаб, исушен.
Англиски: starve Албански: dobësohem
Примери:
Многу се испости со таквиот начин на живот.

исправи повеќе

исправат
Вид збор: Глагол, свршен
(се исправи) Поправи своја грешка, се коригира.
Англиски: correct Албански: korrigjoj
Примери:
Студентот погрешно го започна одговорот на прашањето, ама навреме сам се исправи.

испреврти повеќе

Види и: преврти (св.)
испревртат
Вид збор: Глагол, свршен
(се испреврти) Се измени многу.
Англиски: change completely Албански: ndryshoj tërësisht
Примери:
Ништо не е како што беше, сега сѐ се испреврти.

испреде повеќе

Види и: преде (несв.)
испредат
Вид збор: Глагол, свршен
Измисли приказна, раскаже нешто.
Албански: thur, rrëfen
Примери:
Народот испреде приказни за јунакот.
Слично со: исплете (св.)

испреплете повеќе

испреплетат
Вид збор: Глагол, свршен
Усложни нешто.
Англиски: complicate Албански: komplikoj, ndërlikoj
Примери:
Сите додаваа нешто свое и ја испреплетоа приказната со невистини.
Слично со: усложни (св.)
(се испреплете) Се поврзе со нешто.
Англиски: connect Албански: ndërlidhet
Примери:
Нивните животи од тој ден се испреплетоа.
Слично со: поврзе (св.)

испрета повеќе

испретаат
Вид збор: Глагол, свршен
Открие, дознае нешто по долго пребарување.
Англиски: find out Албански: gjej, zbuloj
Примери:
Испрета нова информација.

испрсне повеќе

Види и: прсне (св.)
испрснат
Вид збор: Глагол, свршен
Почувствува големо душевна страдање.
Англиски: shatter Албански: plas, pëlcas
Примери:
Срцето и испрсна од болка.

испружи повеќе

испружат
Вид збор: Глагол, свршен
(се испружи) Плати нешто (при купување, направена услуга и сл.) или кога треба да се стави потпис.
Англиски: stretch Албански: harxhohem, shpenzoj shumë
Примери:
Добро се испружи за свадбата на ќерката.

испушти повеќе

испуштат
Вид збор: Глагол, свршен
Пропушти, изгуби од видно поле, од внимание.
Англиски: omit Албански: lëshoj
Примери:
Значи испуштено е клучното прашање во обраќањето до јавноста.

истанчен повеќе

истанчениот
Вид збор: Придавка
Што е префинет, пребирлив.
Англиски: refined
Примери:
истанчен вкус, истанчен поетски јазик
Што е многу чувствителен.
Англиски: sensitive
Примери:
истанчени нерви

истанчи повеќе

Види и: танчи (несв.)
истанчат
Вид збор: Глагол, свршен
Потроши нешто.
Англиски: spend Албански: harxhoj
Примери:
Имотот му го истанчија.

истапи повеќе

истапат
Вид збор: Глагол, свршен
Стане глупав.
Англиски: dull Албански: budallë
Примери:
Ќе истапиш ако продолжиш вака: само лежи и ништо не работи.
Слично со: оглупи (св.)

истегне повеќе

истегнат
Вид збор: Глагол, свршен
(се истегне) се излежува, безделничи
Англиски: waste time Албански: shtrihem
Примери:
Сите работат, а тој се истегнал на креветот.

истенка повеќе

истенкаат
Вид збор: Глагол, свршен
За предмет - искрцка.
Англиски: squeak Албански: kërcet
Примери:
Истенкаа скалите под моите нозе.

истепа повеќе

Види и: тепа (несв.)
истепаат
Вид збор: Глагол, свршен
(се истепа) Се премори, премали од нешто.
Англиски: tire Албански: mbytem nga puna, lodhem
Примери:
Се истепав од работа.

истера повеќе

истераат
Вид збор: Глагол, свршен
Направи нешто целосно.
Англиски: accomplish Албански: kryej
Примери:
Ја истерав работата до крај.

истече повеќе

истечат
Вид збор: Глагол, свршен
Дојде до крај, помине, заврши.
Англиски: expire Албански: skadoj, rrjedh, del
Примери:
Bи истече времето за размислување.
Слично со: заврши (св.)

истине повеќе

истинат
Вид збор: Глагол, свршен
Стане рамнодушен кон некого или кон нешто.
Англиски: cool off Албански: ftohem
Примери:
Му истина срцето.
умре
Англиски: die Албански: vdes
Примери:
Уште не беше истинат, а тие веќе го заборавија.

истлее повеќе

истлеат
Вид збор: Глагол, свршен
Престане да чувствува нешто.
Албански: shuhet
Примери:
Страста одамна истлеа.

исток повеќе

(едн.)
Вид збор: Именка, машки род
Земјите што се наоѓаат источно од Европа - Исток
Англиски: East Албански: Lindje

истопи повеќе

истопат
Вид збор: Глагол, свршен
(се истопи) Ослаби многу (од болест, од грижи и сл.)
Англиски: melt Албански: shkrij
Примери:
Се истопи од грижи за синот.
(се истопи) Е обземен од силно чувство.
Англиски: melt Албански: shkrij
Примери:
Се истопи во неговата прегратка.
(се истопи) го снема, се потроши
Англиски: melt Албански: tret
Примери:
Се истопија парите.

источка повеќе

Види и: точка (несв.)
(се) источкаат
Вид збор: Глагол, свршен
За време - помине незабележено, направи низа од денови, месеци, години и др.
Англиски: pass Албански: kalon
Примери:
Години се источкаа, а тој сѐ уште не доаѓа.

истрбуши повеќе

истрбушат
Вид збор: Глагол, свршен
(се истрбуши) Се распетла, се распаше, стане неспастрен во облеката.
Албански: hapem
Примери:
Ама си се истрбушил целиот.

истрга повеќе

истргаат
Вид збор: Глагол, свршен
Се намачи, помине многу непријатности.
Англиски: suffer Албански: vuaj, hjek
Примери:
Многу истргал тој во животот.

истреби повеќе

истребат
Вид збор: Глагол, свршен
Сосема уништи нешто.
Англиски: wipe out Албански: shkatrroj, shfaros
Примери:
Овој вид птици е речиси сосема истребен.

истресе повеќе

Види и: тресе (несв.)
истресат
Вид збор: Глагол, свршен
(се истресе) Дојде ненајавен, се појави неочекувано.
Англиски: drop Албански: erdh
Слично со: појави (св.)

истропа повеќе

истропаат
Вид збор: Глагол, свршен
Каже нешто непромислено.
Англиски: chatter Албански: bërbëlit, rras
Примери:
Цело време молчеше, а кога ја отвори устата, истропа глупост.

истрча повеќе

Види и: трча (несв.)
истрчаат
Вид збор: Глагол, свршен
(се истрча) Избрза, направи или каже нешто предвреме, необмислено.
Албански: shpejtoj
Примери:
Кога виде дека сите се смејат, сфати дека се истрча и дека подобро ќе беше да не кажеше ништо.

истури повеќе

истурат
Вид збор: Глагол, свршен
Излее, преточи некакво чувство во определена реакција.
Англиски: spill Албански: derdh
Примери:
Го истури својот гнев врз оној што беше најмалку виновен.

истуши повеќе

(се) истушат
Вид збор: Глагол, свршен
Се ослободи од гнев, од лутина, од некаква душевна тежина.
Англиски: liberate Албански: shfryhem, lirohem
Примери:
Му се истуши јадот преку зборовите.

исуши повеќе

Види и: суши (несв.)
исушат
Вид збор: Глагол, свршен
Испие, испразни до капка.
Англиски: empty Албански: zbraz
Примери:
Си го исушил шишето.
Слично со: испие (св.)
Силно удри некого, нанесе силна болка.
Англиски: hit Албански: godit
Примери:
Го исуши по рака.
(се исуши) Стане слаб, ослаби.
Англиски: weaken Албански: dobësoj
Примери:
Се исуши од грижи.
Слично со: ослаби (св.)
(се исуши) За мускул - атрофира, ја изгуби функцијата.
Англиски: atrophy Албански: atrofi
Примери:
Му се исуши левата рака.
Слично со: атрофира (св. и несв.)

исфабрикува повеќе

исфабрикуваат
Вид збор: Глагол, свршен
Измисли нешто, лажно претстави.
Англиски: fabricate Албански: fabrikoj, shpik
Примери:
Сето ова е исфабрикувано во некои кругови.
Слично со: измисли (св.)

исфрли повеќе

исфрлат
Вид збор: Глагол, свршен
Отстрани, истера, исклучи некого (од просторија, друштво, организација).
Англиски: throw out Албански: largoj
Примери:
Го исфрлија од собата.
Слично со: отстрани (св.)
Изнесе во јавност.
Англиски: publicize Албански: publikoj
Примери:
Нашата најголема ѕвезда исфрли нов хит.
Слично со: лансира (св. и несв.)

исцеди повеќе

исцедат
Вид збор: Глагол, свршен
Измачи некого, направи да биде слаб, без сила.
Англиски: squeeze out Албански: shtrydh
Лиши некого од материјални средства, крајно осиромаши.
Англиски: squeeze out Албански: shtrydh
Примери:
Болеста сосема го исцеди.

исцица повеќе

Види и: цица (несв.)
исцицаат
Вид збор: Глагол, свршен
Одземе сила, физичка способност.
Англиски: suck Албански: thithë
Примери:
Напорната работа ни ја исцица силата.
Крајно осиромаши некого.
Англиски: suck Албански: thithë, pij
Примери:
Војната сосема го исцица народот.

исцрпи повеќе

Види и: црпи (несв.)
исцрпат
Вид збор: Глагол, свршен
Потроши нешто.
Англиски: exhaust Албански: zbraz
Примери:
Ги исцрпивме резервите.
Слично со: потроши (св.)
Целосно расправи некоја тема.
Англиски: exhaust Албански: zbraz
Примери:
Набрзо ги исцрпија темите на коишто можеа да разговараат.

исцрта повеќе

Види и: црта (несв.)
исцртаат
Вид збор: Глагол, свршен
(се исцрта) Се изрази, се покаже (обично на лице).
Англиски: pop up Албански: shfaqem
Примери:
Некаква гримаса на одбивност му се исцрта на лицето.

исцуцули повеќе

исцуцулат
Вид збор: Глагол, свршен
Постави некого на највисоко место.
Албански: vë në pozicion të lartë
Примери:
Го исцуцули него пред надлежните.

исчанчи повеќе

исчанчат
Вид збор: Глагол, свршен
(се) Искриви, изврши нешто.
Англиски: distort, pretend Албански: praptoj, prish syt
Примери:
Ги исчанчи очите од изненаденост.
Слично со: искриви (св.)

исчатали повеќе

(се) исчаталат
Вид збор: Глагол, свршен
Се направи важен.
Албански: bëhet mendjelartë
Примери:
Вчера тој се исчаталил пред вас, а сега молчи.

исчепи повеќе

исчепат
Вид збор: Глагол, свршен
(се исчепи) Се извлече, избега, се ослободи од некаде или од некого.
Англиски: escape Албански: tërhiqem, largohem
Примери:
Едвај се исчепив од оние двајца.
Слично со: избега (св.)

исчепка повеќе

исчепкаат
Вид збор: Глагол, свршен
Открие, дознае нешто.
Англиски: discover Албански: gërmoj, zbuloj
Примери:
Успеав да исчепкам неколку важни информации.

исчисти повеќе

Види и: чисти (несв.)
исчистат
Вид збор: Глагол, свршен
Отстрани, протера непожелни лица, ослободи од некого.
Англиски: clean Албански: pastroj
Примери:
Ја исчистија планината од разбојници.

исчука повеќе

исчукаат
Вид збор: Глагол, свршен
збудали
Англиски: madden Албански: çmend
Примери:
Си ја исчука главата, но не можеше да се сети каде го остави клучот.
Слично со: збудали (св.)
а - б - в - г - д - ѓ - е - ж - з - ѕ - и - ј - к - л - м - н - о - п - р - с - т - ќ - у - ф - х - ц - ч - џ - ш